Przesądy pogrzebowe

Liczne przesądy pogrzebowe, które są w naszym kraju przekazywane z pokolenia na pokolenie, wywodzą się z wierzeń plemion słowiańskich. Niektóre z tych przekazów uległy przekształceniu i nabrały nowego znaczenia, a inne trwają w obecnych czasach w niezmienionej formie. W podtrzymywaniu przesądów pogrzebowych wyraża się przywiązanie i szacunek do tradycji. 

Słowiańskie przesądy pogrzebowe

Nasza kultura obfituje w liczne przesądy pogrzebowe. Część z nich ma charakter lokalny, czyli występuje tylko w określonych regionach kraju. Do przesądów obecnych w Polsce od wieków należy:

• zasłanianie luster i zatrzymywanie zegarów – gdy ktoś umiera w domu, trzeba zasłonić wszystkie rzeczy, które mogą dawać odbicie. Dzięki temu dusza zmarłego nie będzie nie zapatrzy się we własne odbicie i spokojnie opuści mieszkanie. Wskazane jest również zatrzymanie wszystkich zegarów w domu. Powinny one pozostać w bezruchu aż do dnia pogrzebu;
• wynoszenie zmarłego nogami do przodu, aby uniemożliwić duszy powrót do domostwa. Wyprowadzeniu ciała powinno towarzyszyć też trzykrotne uderzenie trumną o próg drzwi wejściowych i wypowiedzenie formuły: „duszo opuść te progi, przez które przeszły twoje nogi!”. Wierzy się, że ułatwia to nieboszczykowi pożegnanie się z domem;
• umieszczenie w trumnie gromnicy ze chrztu świętego, która oświetli zmarłemu ostatnią drogę. 

Celem przesądów i wynikających z nich praktyk jest chęć pomocy zmarłemu w opuszczeniu ziemskiego świata ze spokojem, a także zapewnienie bezpieczeństwa jego najbliższej rodzinie. 

Czego według przesądów pogrzebowych nie można robić na cmentarzu?

Zgodnie z potocznie panującymi wśród Polaków przesądami pogrzebowymi, podczas wizyty na cmentarzu nie można mieć na sobie nowych butów – wróży to szybką śmierć. Nie wolno też zabierać nic z terenu nekropolii, np. zrywać kwiatów czy zbierać kamieni. Przyniesienie do domu tego typu drobiazgów ma ściągać nieszczęście na całą rodzinę. Co rośnie na cmentarzu, musi tam pozostać. Popularnym przesądem jest też to, że nie można zapalać zniczy na nagrobku od razu po ceremonii pogrzebowej, ponieważ może to przynieść pecha bliskim zmarłego.